COLUMN
Aan de horizon gloren
nieuwe uitdagingen
drs. Th.J.F.M. (Theo) Bovens
Voorzitter Comité van Toezicht Operationeel Programma Zuid-Nederland 2014-2020
Commissaris van de Koning in de provincie Limburg
COLUMN
drs. Th.J.F.M. (Theo) Bovens
Voorzitter Comité van Toezicht Operationeel Programma Zuid-Nederland 2014-2020
Commissaris van de Koning in de provincie Limburg
OPZuid ondersteunt fantastische projecten die staan voor de innovatieve kracht van Zuid-Nederland. Een kracht die voortkomt uit een intensieve samenwerking tussen drie provincies en – in het bijzonder – tussen ondernemers, onderwijs en overheid. Deze allianties over grenzen heen leiden o.a. tot innovaties in de zorg, het gebruik van natuurlijke grondstoffen in de industrie, voedselzekerheid, schoner vervoer en nieuwe toepassingen op het gebied van data.
Allemaal innovatieve antwoorden op urgente vragen, gebaseerd op grote economische, ecologische en maatschappelijke uitdagingen. Via OPZuid is er een mechanisme ontstaan waarin de kennis en kunde binnen de sterke clusters in Zuid-Nederland worden gebruikt om te komen tot innovatieve oplossingen. De aanwezigheid van een aantal koplopers in het bedrijfsleven met een internationale kennispositie, versterkt dit mechanisme. Bovendien fungeert deze présence als een vliegwiel voor verdere innovatie in de regio.
Inmiddels zijn er in de programmaperiode, die in 2014 startte, 111 projecten gefinancierd. Projecten waarin vernieuwende MKB’ers inspelen op de transities op het gebied van klimaat, energie, landbouw en grondstoffen. Tweederde van het totaal beschikbare budget is hiermee besteed. Veertig miljoen is nog beschikbaar voor projecten die in de komende 1 à 2 jaar geselecteerd zullen worden.
De voorbeelden van innovatie die uit het OPZuid-programma voortkomen, zijn legio en – vooral – heel divers. Verschillende topclusters, verschillende focusgebieden, verschillende disciplines: Innovatieve samenwerking in Zuid-Nederland beperkt zich niet tot hokjes of grenzen.
Zo werken Limburgse bedrijven samen met het Maastricht UMC+ aan een minilaboratorium voor het testen van beenmerg. Dit laboratorium maakt het mogelijk om overal ter wereld, in elk ziekenhuis, beenmerg te testen én te verwerken tot een kant-en-klaar stamcelproduct. Een ander voorbeeld zijn de Zeeuwse aquacultuurbedrijven die hun kennis en krachten bundelen om voedselzekerheid te vergroten. En in Noord-Brabant leveren bedrijven samen met de Technische Universiteit Eindhoven een belangrijke bijdrage aan de verduurzaming van de bouwsector door de ontwikkeling van bio-beton.
Ik heb het dan nog niet gehad over de samenwerkingen die niet alleen clusters, focusgebieden en disciplines overstijgen, maar ook de drie provincies. Samenwerkingen die ervoor zorgen dat het MKB in de logistieksector in zowel Zeeland, Noord-Brabant als Limburg toegang geeft tot hoger opgeleid personeel. Of het project dat met ruim 20 Zuid-Nederlandse gemeenten een grote energiebesparing voor elkaar krijgt. Of allianties waarin ondernemers en overheid over de provinciegrenzen heen samen optrekken om de beschikbaarheid en veiligheid van productiemiddelen significant te verbeteren.
De voorbeelden zijn te talrijk om hier allemaal op te noemen. Ik nodig u uit om de website van het OPZuid -programma te bekijken. Ik weet zeker dat u aangenaam verrast zult zijn over wat er in uw eigen omgeving gerealiseerd wordt.
Maar wat gaan we nog doen met de 35 miljoen euro die nog niet besteed is? Waar gaan we de komende twee jaar nog voor?
Het aantal projecten dat bijdraagt aan de energietransitie is tot dusver (helaas) nog relatief beperkt gebleven. Hier zullen we het komende jaar dan ook vol op inzetten door middel van twee openstellingen. De eerste call opent in juni voor initiatieven die al startklaar zijn. De tweede call volgt in 2020, om in te spelen op actuele ontwikkelingen zoals de klimaatmars, het Klimaatakkoord en Regionale Energiestrategieën.
Tevens zijn de voorbereidingen voor de periode na 2020 gestart. In het najaar van 2018 is er een houtskoolschets gepubliceerd met veel aandacht voor belangrijke transities die bijdragen aan de grote maatschappelijke opgaven op het gebied van klimaat en energie. Maar ook op het gebied van arbeidsmarkt. In 2019 zal er een nieuwe Regionale Innovatie Strategie worden gemaakt voor Zuid-Nederland. Deze moet een basis bieden voor de nieuwe Europese programma’s voor innovatiebevordering, plattelandsontwikkeling en verbetering van de arbeidsmarkt en daarmee de verdere grensoverschrijdende samenwerking in onze regio gaan versterken.
Dit is het mooie aan innovatie. Uitdagingen die in 2014 pregnant waren, worden nu van vernieuwende oplossingen voorzien binnen triple helix-allianties. Deze allianties blijven; de uitdagingen veranderen. Nieuwe tijden zorgen voor nieuwe problemen. We kunnen en mogen niet stilzitten. Transities houden immers niet op wanneer een programma stopt.
Daarom richten we nu al onze blik naar voren: aan de horizon gloren immers nieuwe uitdagingen.
Op naar de toekomst!